Uprawa gruszek w Hiszpanii

W Hiszpanii największy wkład w ostateczną produkcję rolną ma nadal podsektor owoców słodkich – 24% w 2016 r., pomimo stosunkowo niewielkiej powierzchni (204 tys. ha) w porównaniu z innymi uprawami. Tradycyjnie w produkcji owoców w Hiszpanii dominują trzy gatunki: jabłka, gruszki i brzoskwinie, a w dalszej kolejności czereśnie, śliwki i morele w znacznej odległości. Rozwój całkowitej powierzchni upraw tych gatunków wykazuje stabilność na przestrzeni lat, z niewielkim spadkiem w ostatniej dekadzie w wyniku powtarzających się kryzysów dotykających trzy główne gatunki, w szczególności brzoskwinie. Pomimo ich upadku grusze nadal zajmują ważne miejsce, chociaż bardzo daleko od szczytów, które osiągnęły w ostatnich czterech dekadach XX wieku, kiedy ich uprawa była bardzo ważna we wszystkich hiszpańskich regionach uprawy owoców, zwłaszcza w dolinie rzeki Ebro i Estremadurze. Obecnie większość grusz znajduje się w dolinie rzeki Ebro, z Katalonią i Aragonią na czele pod względem wielkości produkcji.

Sytuacja bieżąca i rozwój produkcji

Powierzchnia uprawy grusz w ciągu ostatnich trzydziestu lat stale się zmniejszała i obecnie wynosi 19 898 hektarów, z dala od 36 200 hektarów w 1985 roku. Wielkość produkcji również znacznie się zmniejszyła, ale nie aż tak bardzo, jak w przypadku jabłek. Wynika to z lepszego dostosowania się do warunków klimatycznych głównych obszarów produkcji, charakteryzujących się klimatem suchym i gorącym, z wyjątkiem niektórych szczególnych przypadków, takich jak odmiana conference. Zmniejszenie powierzchni upraw gruszek wynika z problemów, z którymi borykają się producenci, takich jak trudności w kontrolowaniu wigoru drzewa, nieprawidłowości w produkcji oraz trudności w zwalczaniu szkodników, takich jak Psila, w przypadku żywych odmian, takich jak Blanquilla lub Ercolini.

Zniknięcie CCC w 1996 roku oznaczało utratę bardzo wydajnego i taniego narzędzia, które w połączeniu z zastosowaniem giberelin umożliwiało uzyskanie stabilnych produkcji, a jednocześnie ułatwiało kontrolę nad Psiłą. Niezwykła utrata substancji czynnych utrudniła i utrudniła kontrolę Psili, zwłaszcza w przypadku odmian o dużej żywotności. Do tego należy dodać rosnącą w ostatnich latach obecność zarazy ogniowej na wszystkich obszarach produkcyjnych w Hiszpanii.

Jak wykazano w innych krajach produkujących znaczne ilości gruszek, takich jak Włochy, współistnienie z tą chorobą jest możliwe, ale jest to ryzyko stałe i pociąga za sobą znaczny wzrost kosztów produkcji związanych z obróbką, inspekcją, kontrolą i zwalczaniem. Obecna sytuacja nie jest również łatwa po zbiorach. Niedostępność materiałów aktywnych do kontroli oparzeń powierzchniowych z kampanii 2013-2014 oznaczała wdrożenie i zintegrowanie nowych technologii, takich jak dynamiczne atmosfery, ULO ekstremalne, zastosowanie 1-MCP (z problemem wiecznie zielonych w niektórych odmianach) lub nakładanie powłok (powłok jadalnych).

Krótko mówiąc, istnieją coraz większe problemy w produkcji i w okresie po zbiorach, które powinny być zrekompensowane wyższymi cenami dla producentów. Wszystko to doprowadziło do stopniowego zastępowania grusz innymi gatunkami, mianowicie owocami pestkowymi (brzoskwinie, wiśnie i czereśnie itp.), które są lepiej przystosowane i pozwalają na bardziej stabilną produkcję z biegiem czasu.

Większość powierzchni upraw gruszek znajduje się w dolinie rzeki Ebro, w szczególności w Katalonii, Aragonii i Rioja-Navarre, gdzie tradycyjnie były uprawiane. Regiony te odpowiadają łącznie za 80 % produkcji. W Katalonii istnieje ChNP „Pera de Lleida”, która jest wprowadzana do obrotu pod marką Edenia. Z kolei La Rioja posiada chronioną nazwę pochodzenia „Pera Rincón de Soto”. Region Murcja (Jumilla itp.) jest również znaczącym producentem, który specjalizuje się w produkcji odmiany Ercolini objętej ChNP „Pera de Jumilla”.

Sytuacja odmianowa i nowe odmiany

Sytuacja odmianowa grusz w Europie charakteryzuje się specjalizacją każdego kraju w ograniczonej liczbie odmian. Tak więc w przypadku Włoch najważniejszy jest Abate Fetel; w Belgii i Holandii to konferencja, która reprezentuje praktycznie całą produkcję, podczas gdy we Francji jest to Limonera czy Guyot i Williams.

Patrząc na rozmieszczenie odmian w 2017 roku, najbardziej wyróżniającą się odmianą jest Konferencja, a następnie Blanquilla, Limonera, Ercolini i Williams. Rozwój produkcji wykazuje tendencję spadkową od 2002 r. do chwili obecnej. Lata 80-te i 90-te charakteryzowały się znaczeniem odmiany Blanquilla, która przez dwadzieścia lat była najbardziej produkowaną, najpopularniejszą i najbardziej cenioną ze względu na swój doskonały smak (pod warunkiem, że zarówno data zbiorów, jak i kolejny okres przechowywania w warunkach chłodniczych były dobrze zarządzane).

Największe zmiany odmianowe, jakie zaszły od lat 80-tych, wynikały z przerwania uprawy odmiany konferencyjnej pod koniec lat 70-tych, która odnotowała silny rozwój aż do początku lat 20-tych, kiedy to stała się najbardziej produkowaną odmianą w Hiszpanii i która obecnie stanowi prawie połowę produkcji. Odmiana ta posiada wysoko wyspecjalizowane obszary produkcji (dolina Ebro, Leon, itp.), o odpowiedniej glebie i odpowiednich warunkach klimatycznych, aby uzyskać produkcję wysokiej jakości. Mimo to i z różnych powodów plony są znacznie niższe (do 60 % w niektórych plantacjach) w porównaniu z plonami w Niderlandach i Belgii, co sprawia, że produkcja hiszpańska jest mniej konkurencyjna.

W latach 1994-2017 w Katalonii w ramach programu oceny odmian i wzorów IRTA poddano ocenie 150 nowych odmian pod kątem innowacji odmianowych, a niektóre z nich mają wyjątkowe cechy pod względem zachowania agronomicznego, okresu przechowywania i jakości smaku.

Wnioski

Tradycyjnie grusze są ważnym gatunkiem w Hiszpanii, ale w ciągu ostatnich dwudziestu lat ulegają ciągłej regresji z powodu różnych problemów związanych z procesem produkcji i przechowywaniem owoców w chłodni. Ten regres zbiegł się w czasie z rozwojem gatunków owoców pestkowych, które są łatwiejsze w produkcji i mają niższe koszty produkcji. Jednakże w następstwie powtarzających się kryzysów dotykających drzewa brzoskwiniowe konieczne stało się większe zróżnicowanie w kierunku gatunków owoców ziarnkowych, takich jak jabłonie czy grusze.

W przeciwieństwie do jabłek, w sektorze gruszek nie nastąpił prawie żaden znaczący rozwój w zakresie innowacji odmianowych, a produkcja nadal opiera się na kilku tradycyjnych odmianach, które zapewniają dobrą jakość i mają bardzo lojalnych konsumentów, którzy nie są skłonni do zmian. Mimo to w ostatnich latach na skalę komercyjną wprowadzono nowe odmiany dwukolorowe, z kontrolowanym rozwojem i koncentracją na markach klubowych. Mogłoby to ułatwić zróżnicowanie tego gatunku i pomóc w przyciągnięciu nowych konsumentów. Oprócz różnych prezentacji pod względem koloru, kształtu i wielkości, odmiany te są również innowacyjne pod względem smaku i tekstury, łącząc cechy gruszek europejskich i azjatyckich.

Większa technologia i specjalizacja wymagana przez grusze, a także wpływ szkodników i chorób trudnych do opanowania, takich jak psyl i zaraza ogniowa, oraz trudności w opanowaniu niektórych fizjopatii po zbiorach, nadal stanowią czynniki ograniczające uprawę tego gatunku. Jednakże malejąca produkcja i przyszła podaż nowych odmian stanowią zachętę do postawienia zakładów na tradycyjne uprawy, które również odgrywają kluczową rolę w dywersyfikacji produkcji owoców w Hiszpanii.

Źródło: interempresas.net.